در این روزهای همه گیری ویروس کرونا، یکی از نگرانیهای اکثر مردم دنیا نحوه استفاده از ماسک های تنفسی است تا بتوانند خود را از ابتلا به بیماری مصون نگه دارند. در این مقاله تحت عنوان همه چیز درباره نحوه استفاده از ماسک قصد داریم درباره عناوینی چون :
انواع ماسکهای تنفسی، بایدها و نبایدها در استفاده از ماسک، مواقع ضروری استفاده از ماسک و … را مورد بررسی قرار دهیم.
انواع ماسکهای تنفسی
ماسک جراحی
ماسک جراحی که به نام ماسک پزشکی یا ساده نیز شناخته میشود، برای جلوگیری از خروج و پرتاب باکتری در قطرات مایع یا ذرات معلق در هوا از دهان و بینی فرد استفاده کننده طراحی و به کار میرود.
این نوع ماسک برای محافظت از فردی که آن را پوشیده در برابر استنشاق باکتریهای موجود در هوا یا ذرات ویروس طراحی نشده است و نسبت به ماسکهایی چون سری N و FFP که به دلیل داشتن مواد، شکل و لایههای محکم ، محافظ بهتری هستند؛ محافظت کمتری دارند.
ماسک فیلتردار
در این گونه ماسکها ، پالایش آلودگیهای ورودی توسط یک فیلتر انجام میگردد.
طبقه بندی ماسک ها بر اساس استاندارد آمریکا و اروپا
موسسه ملی ایمنی و بهداشت شغلی (NIOSH)، مرجع طبقهبندی ماسکها در آمریکا است. طبقهبندی NIOSH فقط به پالایش ذرات معلق در هوا اشاره دارد و به توانایی ماسک در حذف گازهای شیمیایی و بخارات هوا اشاره نمیکند. این استاندارد در حال حاضر ۹ طبقهبندی از ماسکهای مورد تایید را بر اساس سطح کارایی آن تعریف کرده است.
بخش اول سری طبقهبندی فیلتر، شامل یکی از حروف N، R و P است که مقاومت فیلتر در برابر مواجهه و تماس با ذرات معلق روغن ( به طور مثال روانکنندهها، گلیسیرین و … ) را نشان میدهد.
در جدول ذیل به مشخصات و جزییات این ۳ سری اشاره شده است.
طبقه بندی ماسکهای تنفسی بر اساس پروتکل NIOSH آمریکا |
||
مقاومت در برابر روغن | کد طبقه بندی | توضیح کارایی |
غیر مقاوم در برابر روغن N |
N95 | حداقل ۹۵% ذرات موجود در هوا را پالایش میکند. |
N99 | حداقل ۹۹% ذرات موجود در هوا را پالایش میکند. | |
N100 | حداقل ۹۷/۹۹% ذرات موجود در هوا را پالایش میکند. | |
مقاوم در برابر روغن R |
R95 | حداقل ۹۵% ذرات موجود در هوا را پالایش میکند. |
R99 | حداقل ۹۹% ذرات موجود در هوا را پالایش میکند. | |
R100 | حداقل ۹۷/۹۹% ذرات موجود در هوا را پالایش میکند. | |
ضد روغن P |
P95 | حداقل ۹۵% ذرات موجود در هوا را پالایش میکند. |
P99 | حداقل ۹۹% ذرات موجود در هوا را پالایش میکند. | |
P100 | حداقل ۹۷/۹۹% ذرات موجود در هوا را پالایش میکند. |
در اروپا نیز ماسکهای تنفسی را طبق استاندارد EN 149 بر اساس توانایی پالایش ذرات موجود در هوا به صورت زیر طبقهبندی میکند.
طبقه بندی ماسکهای تنفسی بر اساس پروتکل EN 149 اروپا |
|
کد طبقه بندی | درجه نفوذپذیری فیلتر |
FFP1 | حداقل ۸۰% ذرات موجود در هوا را پالایش میکند. |
FFP2 | حداقل ۹۰% ذرات موجود در هوا را پالایش میکند. |
FFP3 | حداقل ۹۹% ذرات موجود در هوا را پالایش میکند. |
در تصویر زیر نمونهای از ماسکهای سری N و FFP قابل مشاهده است.
چه زمانی استفاده از ماسک ضروری است ؟
سازمان جهانی بهداشت طی بیانیهای رسمی، شرایطی که افراد بر طبق آن ملزم به استفاده از ماسک هستند را اعلام کرده که به شرح ذیل میباشد.
- اگر شما سالم هستید، تنها در صورتی ملزم به استفاده از ماسک هستید که در حال مراقبت از یک بیمار مبتلا به ویروس COVID19 باشید.
- در مواقع سرفه کردن و یا خمیازه کشیدن به جهت جلوگیری از پخش احتمالی ویروس، ملزم به استفاده از ماسک میباشید.
- استفاده از ماسک تنها در صورتی موثر میباشد که دیگر موارد حفاظتی همچون شست و شوی مرتب دست ها با آب، صابون و یا محلولهای بر پایهی الکل رعایت گردد.
- تنها در صورتی از ماسک استفاده کنید که نحوه استفاده صحیح و درآوردن آن را فرا گرفته باشید.
آیا مجاز به ضدعفونی ماسک و استفاده مجدد از آن هستیم ؟
کمبود انواع ماسک در روزهای اوج بحران کرونا، از مهمترین دغدغههای مردم جهان به حساب میآید. در اینجا این سوال برای ما پیش میآید که آیا به خاطر هزینه و کمبود ماسک میتوان از آنها استفاده مجدد کرد یا خیر ؟
با توجه به توصیههای سازمان جهانی بهداشت، هیچکدام از انواع ماسکهای تنفسی جهت استفاده مجدد در نظر گرفته نشدهاند. زمان استفاده از ماسک، آلودگیهای محیطی و بیماریزا بر روی سطح بیرونی ماسک قرار میگیرد و حتی پس از ضدعفونی، امکان باقی ماندن آلودگیهای ویروسی و باکتریایی بر سطح ماسک نیز وجود دارد. بر این اساس مطلوبترین اقدام ممکن پس از استفاده، دور انداختن آن ماسک است. بنا به گفته پزشکان درصد احتمال سرایت ویروس بر اثر استفاده مجدد از یک ماسک، وجود دارد. رعایت این مورد در رابطه با نحوه استفاده از ماسک ضروری است.
بایدها و نبایدها در استفاده از ماسکهای تنفسی
اگر میخواهیم برای پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا از ماسکهای پزشکی استفاده کنیم، بسیار مهم است که این کار را درست انجام دهیم، در غیر اینصورت نتیجه معکوس داشته و ماسک به جای محافظت از ما، به عاملی برای ابتلا به کرونا تبدیل خواهد شد.
برای استفاده سودمند از ماسکهای تنفسی حتما باید موارد زیر را رعایت نمود.
قبل از استفاده از ماسک حتما دستان خود را بشویید و ماسک را از لحاظ هرگونه پارگی و مشکل بررسی کنید.
در هنگام پوشیدن ماسک حتما دقت کنید که طرف رنگی ماسک رو به بیرون قرار بگیرد.
از پوشیده شدن کامل بینی، دهان و چانه خود توسط ماسک اطمینان کامل پیدا کنید.
از لمس کردن قسمت بیرونی ماسک خود بپرهیزید و در صورت تماس دست با آن حتما دستان خود را با آب و صابون یا محلولهای مبتنی بر الکل بشویید.
از قرار دادن ماسک در زیر چانه و یا بینی خود جهت صحبت کردن و یا تنفس بهتر خودداری نمایید.
برای گذاشتن و برداشتن، ماسک را از بندهای آن بگیرید.
پس از درآوردن ماسک، آن را در یک سطل دربدار انداخته و سپس دستان خود را با آب و صابون بشویید.
این مطالب بر اساس توصیههای سازمان جهانی بهداشت ( World Health Organization ) در رابطه با نحوه استفاده از ماسک تهیه شده و رعایت آنها جهت جهت استفاده صحیح از ماسکهای تنفسی ضروری است.
حرف آخر
استفاده از ماسک تنها روش پیشگیری از ابتلا به بیماری نیست؛ بلکه این روش زمانی موثر است که در کنار سایر موارد بهداشتی مانند : شستن دستها و رعایت فاصله اجتماعی و … رعایت شود.