به دور و اطراف خود نگاهی بیاندازید، عده‌ی زیادی از مردم جهان به دلیل شیوع ویروس کرونا و به وجود آمدن محدودیت‌های ناشی از آن دچار استرس و اضطراب شدند. حالا فکر کنید که چند درصد از این افراد در خانه فرزندانی دارند که خود به‌تنهایی قادر به درک و تفسیر بیماری کرونا نیستند و ممکن است؛ نگرانی‌های اطرافیان به آنها منتقل شود. این موضوع باعث وارد شدن آسیب‌های جبران ناپذیری بر روان کودکان در قرنطینه می‌شود.
دکتر کارن روگرز (Karen Rogers)، روانشناس بالینی در بیمارستان کودکان لس‌آنجلس می گوید: «یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید مدنظر داشت این است که کودکان از والدین برای درک جهان استفاده می‌کنند. به‌همین دلیل بسته به نحوه رفتار والدین‌شان با آنها کم‌و‌بیش دچار اضطراب می‌شوند. »
کودکی که هم‌اکنون در قرنطینه خانگی به‌سر می‌برد و از ابتدایی‌ترین نیازهای خود، مانند: بازی با بچه‌های همسایه، رفتن به شهربازی، رستوران، خوردن بستنی در خیابان و… محروم شده است؛ در مرض جدّی آسیب‌های روانی است. در این شرایط بهترین راهکار حضور والدین و صحبت درباره احساسات، نگرانی‌ها و دادن قوت قلب به کودکان است.
در این مقاله به بررسی اینکه چگونه بتوانیم علاوه بر انتقال اطلاعات درست درباره ویروس کرونا، اضطراب و نگرانی‌های ناشی از این شرایط را برکودکان در قرنطینه به‌حداقل برسانیم.
۱. با کودکان در قرنطینه درباره نگرانی هایشان صحبت کنید
دکتر روگرز می‌گوید: «این فرصتی است که به کودکان کمک می‌شود تا یاد بگیرند وقتی در مورد مسائل مختلف احساس نگرانی می‌کنند؛ باید با دیگران صحبت کنند».
ارائه حقایقی دقیق و متناسب با سن کودکان
کودکان حق دارند از رویداد های محیط اطراف خود آگاه باشند و بدانند که چه اتفاقی در جهان افتاده که یک‌باره همه چیز را از حالت روزمره و طبیعی زندگی خارج کرده است.
والدین باید قبل از صحبت با کودکان در قرنطیه، دانش و اطلاعات خود را راجب به راه‌های انتقال و پیشگیری بیماری با توجه به منابع رسمی و معتبر تکمیل کنند و سپس آموزش‌های لازم را به روشی قابل فهم، با زبانی کودکانه و متناسب با سن کودک، منتقل کنند.
به‌طور مثال: کودکان در قرنطینه باید بدانند که بیشتر بچه‌ها نسبت به COVID-19 آسیب‌پذیر نیستند. بزرگسالان می‌توانند به کودکان بگویند که اکثر آنها بر‌اثر گرفتن این ویروس فقط اندکی بیمار می‌شوند. این جملات به آنها کمک می‌کند تا کمتر دچار اضطراب شوند.
سنجش میزان اطلاعات کودکان درباره ویروس کرونا
اگر تا‌به‌حال درباره ویروس کرونا با کودک صحبت نکرده باشید؛ حتما خودش در این‌باره چیزهایی شنیده است. از آن جایی که ما از میزان سطح اطلاعات و درستی فهم آنها نسبت به مساله هیچگونه شناختی نداریم؛ بهتراست کنجکاوانه عمل کنیم. به‌این‌ترتیب که مکالمه را با طرح یک سوال شروع کنیم.
به طور مثال:
-درباره کرونا چیزی شنیدی؟
-نظرت راجب این بیماری چیه ؟
-هیچ می‌دونستی این ویروس بچه‌ها رو زیاد مریض نمی‌کنه؟ و…
اجازه دهید که او دانسته‌هایش را برای شما بازگو کند وخیلی راحت احساسات و نگرانی‌هایش را در این‌باره با شما در‌میان بگذارد. ببینید که درباره این ویروس چقدر آگاهی دارد و به‌چه میزان این اطلاعات، درست است. در صورت اشتباه بودن، می‌توانید آن را تصحیح و یا با خیالی راحت آموزش‌های بعدی را به او بدهید.
- عدم انکار نگرانی‌ها و درک احساسات
هرگز سعی نکنید که نگرانی‌های کودک را کوچک و ناچیز و ترسش را نادیده بگیرید. احساس ترس و هراس کودکان در قرنطینه باید پذیرفته شود. والدین باید این واقعیت که کودک ممکن است درمورد این بیماری عصبی و نگران باشد را درک و با او همدلی کنند .
به طور مثال :
-می دونم که این موضوع خیلی نگران‌کننده است ولی همه بزرگترها در حال تلاشند که آسیبی به شما نرسه…
دکتر روگرز می‌گوید: «مهم است کودکان بدانند که افراد بزرگسال بسیاری سخت در تلاش هستند تا اطمینان یابند که این بیماری افراد زیادی را بیمار نکند. می‌توانیم به آنها بگوییم که افراد واقعاً باهوشی در این زمینه سخت در حال تلاش هستند، و مدارس بسته شده چون بزرگسالان این تصمیم را گرفتند تا از همه محافظت شود.»
بیشتر بخوانید: سیستم ایمنی بدن؛ سرباز های دفاعی بدن
۲. حفظ روابط اجتماعی کودکان در قرنطینه
ما انسان‌ها موجودات اجتماعی هستیم و برای حفظ سلامت روح و روان به روابط اجتماعی و برقرار کردن روابط دوستانه و عاطفی با دیگران نیاز داریم. حال در این وضعیت کودکان در قرنطینه و محدودیت های به‌وجود آمده برای رفت‌وآمد با دوستانشان، ممکن است کودکان کم سن و سال‌تر دچار سردرگمی شوند و فکر کنند با تعطیلی مدارس و مهدکودک‌ها دوستان خود را از دست داده‌اند.
به کودک خود کمک کنید تا از طریق فضای مجازی، آموزش‌های آنلاین، تماس تلفنی و یا حتی نوشتن نامه با دوستان خود ارتباط بگیرند. این اختلال پیش آمده در زندگی روزمره می تواند برای کودکان در قرنطینه استرس‌زا باشد. والدین می توانند به کودکان توضیح دهند که همه این محدودیت‌ها موقتی و برای جلوگیری از انتشار ویروس کرونا است .
۳. ایجاد اعتماد به نفس درکودکان و کنترل شرایط
آموزش به کودکان در قرنطینه برای پیشگیری از بیماری و دانستن اینکه کارهای موثر زیادی می‌توانند انجام دهند که هم خود و هم دیگران را ایمن نگه دارند؛ به آنها احساس تسلط بیشتری در برابر شرایط بحرانی می‌دهد.
- چندین بار روش صحیح شستوشو دست‌ها به مدت ۲۰ ثانیه را به کودک آموزش دهید. برای تشویق کودک به این کار از او بخواهید هنگام شستوشو اعداد را از یک تا بیست و یا شعر مورد علاقه‌اش را با صدای بلند برای شما بخواند.
- به کودک توضیح دهید که بعد از استفاده از سرویس بهداشتی، سرفه و عطسه، قبل از خوردن غذا دست‌ها باید شسته شود. اگر به هردلیل شست‌و‌شوی دست ها امکان پذیر نبود؛ استفاده از مواد ضدغفونی کننده با طرح های کودکانه را به او آموزش دهید.
- کودکان باید بدانند که با دست‌های آلوده به چشم‌ها، بینی و دهان خود دست نزنند.
- هنگام سرفه یا عطسه جلوی بینی و دهان خود را با دستمال یا آرنج بپوشانند.
- به کودکان بگویید که ممکن است خود شما یا هر یک از اعضای خانواده نشانه‌های بیماری را که اغلب شبیه سرماخوردگی عادی یا آنفولانزا‌‌ست، احساس کنید و نیازی نیست که از این احتمال، ترس بی‌مورد به خود راه دهند.
۴. محدود کردن رسانه ها و عدم انتقال اخبار غیر ضروری
خبرهای ناگواری مثل پُر شدن بیمارستان‌ها از بیماران، آمار مرگ‌ومیر و بحران‌ها را در حضور کودک بیان نکنید. چراکه این موارد کودکان در قرنطینه را دچار اضطراب و نگرانی می‌کند.
کودک نمی‌تواند به صورت کلامی درباره احساساتش صحبت کند. بیشترین واکنش‌های او در مقابل استرس بصورت رفتار بروز می‌کند: برخی از آنان ممکن است بدرفتاری کنند، وابسته‌تر، عصبی و پرتکاپو، سخت‌گیرتر و بدخلق یا زودرنج شوند.
از انتقال اطلاعات زیاد و غیر‌ضروری که باعث ایجاد ترس و وحشت در کودکان می‌شود؛ جلوگیری کنید. رسانه های اجتماعی را محدود کنید. به کودک توضیح دهید که تمامی اخبار موجود دراینترنت درست نیستند. از تماشای اخبار در مورد اوضاع ناراحت کننده در حضور کودکان خودداری کنید.
۵. برنامه ریزی برای کودکان در قرنطینه
ماندن کودکان در قرنطینه و عدم برقراری ارتباط اجتماعی در هر سنی دشوار خواهد بود. والدین باید راهکارهایی را برای مقابله با این شرایط به کودکان ارائه دهند. برنامه روزانه منظمی را برای فرزندان خود ترتیب دهید؛ شامل: زمان بازی، استفاده از موبایل، ارتباط با دوستانشان، زمانی هم برای همکاری کودک در کارهای خانه در نظر بگیرید. حتماً زمان هایی برای دوری ازتلفن همراه و فضای مجازی تعیین کنید.
حفظ یک برنامه منظم می تواند در کودکان احساس آرامش بوجود آورد. این برنامه‌ریزی طوری باشد که کودکان بدانند چه زمان باید به کارهای ضروری بپردازند و چه زمان را به بازی سپری کنند.
۶. آرامش خود را حفظ کنید
بهترین کمک به فرزندان‌تان این است که خود و کودکان در قرنطینه بمانید. از خودتان بیش از همیشه مراقبت کنید تا بتوانید اوضاع را بهتر مدیریت کنید. آرامش و رفتار حساب شده‌ی شما در مقابل اخبار و حوادث، به آنها آرامش و اطمینان می‌دهد. سعی کنید کارهایی انجام دهید که به آرامش و بهبودی شما کمک کند. طبیعی است که والدین نیز احساس اضطراب می کنند و فرزندان از حالات و احساسات آنها الگو می‌گیرند.
پدرها و مادرها توجه کنند! تا جایی که می‌توانند اضطراب و نگرانی‌های خود را مدیریت کنند و این نگرانی‌ها را بیش‌ازحد در حضور فرزندان خود بروز ندهند.
در این شرایط بحرانی، حفظ سلامت روان کودکان به اندازه‌ی سلامت جسمانی ضروری است . والدین با حضور خود در کنار فرزندان‌شان و دادن قوت قلب به آنها نقش بسیار موثری را درکاهش اضطراب و نگرانی‌های آنها خواهند داشت. والدین باید فرزندان خود را تشویق کنند که اگر حال‌شان خوب نیست یا احساس نگرانی درباره‌ی این بیماری دارند با آنها صحبت کنند و کمک بخواهند.